Dijital yayıncılığın en yeni formatı podcast, dijital içerik ve tüketim alışkanlıklarımızı değiştirme hedefiyle çıktığı yolda sağlam adımlarla ilerliyor.
Fonograftan mp3’e kadar popüler müzik üretim, dağıtım ve tüketim tarihine radikal bir giriş yapan ve henüz çok yeni olmasına karşın kendisine hatırı sayılır bir alan açan podcast nedir, nasıl yapılır ve neden bu kadar popüler oldu?
Son yıllarda Türkiye’de de fazlasıyla adından söz ettiren yeni bu içerik aracı hayatımızın merkezine yerleşmeye namzet. Podcast, Türkçe’de henüz bir karşılığı olmasa da “pod” ve Türkçe “yayın” anlamına gelen “broadcast” kelimelerinin birleştirilmesinden meydana geliyor.
Dijital dönüşümün parçası
Podcast, ses dosyalarının formata uygun şekilde hazırlanmasıyla oluşan içerik türü olarak kabul ediliyor. İlk olarak 2004 yılında kullanılan podcast kelimesi radyo programlarına benzerliğiyle dikkati çekiyor.
Podcastler, dijital ortamda kullanıcılara herhangi bir zamanda dinleme, küçük boyutlu dosyalar oldukları için kolay ve hızlı indirebilme, amatör içerik üreticiler için bile kolayca yayın yapabilme ve sık sık güncelleyebilme gibi pek çok avantaj sağlıyor.
Yalnızca profesyonel olarak değil amatör yayıncılar da hobi amaçlı ses dosyaları hazırlayarak takipçilerine ulaştırabiliyor.
Konular üzerine basit ya da derin analiz imkanı
Podcast yayıncıları haber, kültür, moda, sağlık, eğitim gibi birçok alanda içeriklerini hazırlayarak milyonlara ulaştırıyor. Ve bu süreç oldukça pratik bir şekilde gerçekleşiyor. Podcastlerin hazırlanmasında temel ekipmanlar mikrofon, kulaklık ve yayın malzemeleri. Hazırlanan podcastler çevrim içi yayın platformlarında, kişisel bloglarda ve sosyal medyada dinleyicilere ulaştırılıyor. Sesli kitaplar, radyo tiyatrosu, müzik listeleri, makaleler de podcastlerde sıklıkla tercih edilen konuların başında geliyor.
Son 5 yılda 17 kat artış
Yayıncılar ve reklam verenler için podcast analizleri yapan Chartable adlı şirketin verilerine göre, 2020’de dünya çapında 885 bini aşkın (885.262) yeni podcast yayımlandı. 2019’la kıyaslandığında bu, 3 kat daha fazla anlamına geliyor. Yıl boyunca dakikada 2 podcastin yayımlandığı verileri ortaya çıkıyor.
Rapora göre, son 5 yılda üretilen podcast sayısı 17 kat arttı. Geçen yıl podcast indirme sayısı yüzde 180 yükseldi.
Yıllara göre artan podcastlerin sayısı grafikte de görülüyor. 2015’te 51 bin 144, 2016’da 73 bin 885, 2017’de 118 bin 703, 2018’de 217 bin 974, 2019’da 318 bin 517 ve 2020 yılında 885 bin 262 podcast yayımlandı.
Yıllara kıyasla artan içerik sayısı gelecekte podcast yayımcılığının daha da önemli bir hale geleceğine işaret ediyor.
Hintçe podcastlerde patlama
Dünyada yüzlerce dilde podcast var. Türkçe de son yıllarda podcast yayınlarında sıklıkla kullanılan dillerin başında geliyor. Türkçe içerikler artış gösteriyor.
Yeni podcast verilerine bakıldığında, Hintçe üretilen içeriklerin 1 yılda 14,1 kat arttığı görülüyor. Bu dili 8,4 kat ile Çince ve 7,8 kat ile Portekizce podcastler takip ediyor. Mevcut durumda en çok İngilizce içerik var.
Eğitim içerikleri ilk sırada
2020 yılında yayımlanan podcast içeriklerde zirvede eğitim yer aldı. 2020’de yayımlanan yaklaşık 900 yüz bin podcastten en az 133 bini (133.107) eğitimle ilgili içeriklerden oluşuyor.
Toplum ve kültür konusunda 121 bin 556, sanat konulu ise 94 bin 360 içerik üretildi. İş dünyası için bu sayı 85 bin 155. Komik içerikler 63 bin 235 iken, sağlık ve formda kalma 56 bin 528. Habere bakıldığında 51 bin 406 içerik üretildiği görülüyor.
Türkiye’de gittikçe yaygınlaşıyor
Dijital yayıncılığın büyüyen alanlarından podcast, Türkiye’de de son yıllarda popüler hale geldi. Kullanıcıların içerik tercihlerinde sesli uygulamalara yönelmesi bu ekosistemin yaygınlaşmasını artırdı.
Özellikle geçtiğimiz yıl dünyayı derinden etkileyen koronavirüs salgını nedeniyle çevrim içi yayıncılık arttı. Bu durum yeni teknolojilerin ortaya çıkmasına sebep oldu. Hayatımıza son yıllarda giren bu formatı en çok tercih eden ülkelerden biri de Türkiye.
Podcastteki küresel büyüme dinleyici sayılarına yansımış durumda. Geçtiğimiz yıl podcast dinleme tercihinde Türkiye’de kullanılan cihaz sayısında 5 kattan fazla (5,2) artış görüldü. Türkiye’yi, 4,7 kat daha fazla cihazla İtalya izledi.
Podcastlere ilgi yoğun
Müzikten, radyo tiyatrosuna, romanların seslendirmelerinden röportaja kadar geniş yelpazeli podcast içeriklerine sahip TRT içerikleri Türkiye’de bu alanın öncülerinden.
TRT İstanbul Radyo Müdürü Ali Fuat Gülmez’e göre podcastler yakın gelecekte daha fazla kullanıcıya ulaşacak. Gülmez, podcast kültürünün taşınabilir cihazların hayatımızda olması nedeniyle hızla yaygınlaştığını, ekonomik olmasının payının da önemli olduğunu söylüyor.
“Podcastlerin rakamları Türkiye’de çok üst seviyede. Dünyada en fazla podcast dinleyicisinin olduğu ülkelerden birisi de Türkiye. Araştırmalar bunu gösteriyor. Radyonun 2000’li yıllardan itibaren dönüşmüş hali olarak görebiliriz. Bir açıdan seçilmiş radyo diyebiliriz. Genç insanlar, dinleyici ve kullanıcı olarak bunun en büyük temeline imza atanlar. Telefonunuzdan hazırladığınız podcastleri 3-5 dakika içerisinde kendi platformlarınızda takipçilerinize ulaştırabiliyorsunuz. Pandeminin de bu alanda ciddi bir etkisi olduğunu düşünüyorum”
İşitsel odağın gücü
2000’li yılların başlamasıyla yaşam hareketliliği dijital dönüşümün de hızlanmasına sebep oldu. Ali Fuat Gülmez, işitsel odağın görselden daha kuvvetli olduğuna dikkati çekiyor.
“Podcastler tahminimizin çok ötesinde bir hareketlilik sağladı. Nedenleri var tabi ki. Ekonomik olması ve hareketli yaşam başlıca sebepleri. Evden çıktığınız andan itibaren görsel bakış açınızı farklı yönlere çevirebiliyorsunuz ancak işitsel olarak daha rahat bir odaklanma sağlayabilirsiniz. İlk etapta müzikle başlayan mecralar dünyada büyük bir endüstri haline geldi. İnsanlar kendi podcastlerini hazırlamaya başladılar. Takipçilerine buradan ulaştılar”
Hayatımıza hızlı bir giriş yapan podcast aynı hızla ilerlemesini sürdürüyor. Uzmanlara göre podcast yayıncılığı yakın gelecekte ezberleri bozmaya en yakın format.
TRT
