Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş, 2022’nin başında salgın nedeniyle sektör olarak morallerinin bozuk olduğunu, haziran sonu itibarıyla ciddi bir yükseliş yaşadıklarını ifade etti.
Ertelenen talepler ve halkın salgın nedeniyle evde kalmaktan bunalmasından dolayı alışverişe akın ettiğini belirten Altaş, şunları söyledi:
“Beklediğimizden çok hızlı toparladık. Ben geçen sene verdiğim röportajlarda ‘2019 seviyelerine, Mart 2023 gibi geliriz’ diye söylüyordum. Oysa bugün 2019’u reel anlamda geçtik. 2022’ye çok umutlu başlamamamıza rağmen çok mutlu bitiriyoruz. Günlük 7 milyon giriş sayılarımızın, 2023’te günlük 8 milyonlara çıkarak rekor kırmasını bekliyoruz. Cirolarımızın da enflasyondan arındırılmış haliyle yüzde 30’larda büyümesini öngörüyoruz. Çünkü 2022’de enflasyondan arındırılmış haliyle cirolarımız yüzde 20 civarında büyüdü. Bunda çok büyük etkenler var; turizm, ihracat, İstanbul, Muğla ve Antalya gibi illerimizde çok ciddi artışlar var.”
“Asrın şansını iyi değerlendirmeliyiz”
Hüseyin Altaş, Türkiye’ye çok büyük bir turizm talebi olduğuna işaret ederek, “Şu anda Rusya, Almanya, İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinden çok yoğun bir turizm talebi var, turizm patladı. Ayrıca enerji krizi, maliyetlerin yükselmesi, hem işçilik hem de üretimde ülkemize bir talep var. Bunu ‘asrın şansı’ olarak nitelendiriyorum. Bunu iyi değerlendirmeliyiz. Dürüst ticaretle, nezaketimizle, misafirperverliğimizle alışveriş sektörüne katkı yapmamız lazım” diye konuştu.
Altaş, bu büyüme neticesinde istihdamın artmasını, kayıt dışı ekonominin azalmasını, hizmet sektörünün gelişmesini beklediklerini ifade etti.
Türkiye’nin hala AVM’lere yatırım yapılabilir durumda olduğunu vurgulayan Altaş, 14 ilde henüz hiç AVM bulunmadığını, bu illere yeni AVM yapılması gerektiğini, mevcut yerlere yeni AVM’ler yapılması yerine yeni gelişen mahallelere, şehirlere AVM yapılmasına ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
“Salgından sonra alışveriş turizmi diye bir sektör gelişmeye başladı”
AYD Yönetim Kurulu Başkanı Altaş, AVM’ciler olarak ilgili bakanlıktan regülasyonlar istediklerini belirterek, “Yeni AVM açılması için belli bir nüfus, belli bir mesafe gibi şartlar getirilsin ki ülke kaynakları heba edilmesin. Bir yere bakıyorsunuz yan yana 5 AVM, birçok yere bakıyorsunuz AVM yok” dedi.
Bu yıl sağlık turizmi için Türkiye’ye çok sayıda turist geldiğine işaret eden Altaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Alışveriş turizminde de bir yabancı İstanbul’a iniyor, otele yerleşiyor, bir hafta İstanbul’da kalıyor, yiyor, içiyor, alışverişini yapıyor, bavullarını doldurup gidiyor. Bu bir alışveriş turizmidir. Salgından sonra alışveriş turizmi diye bir sektör gelişmeye başladı. Alışveriş merkezlerimizin birer turizm ve ihracat merkezi olması yönünde hızla ilerleme var. Biz bundan çok mutluyuz. 2022’yi tahminimizden fazla iyi toparlamamızı ve eski verilere kavuşmamızı aslında turist sağladı. Bu daha da yaygınlaştırılmalı. Alışveriş turizmi deyince turistin aklına sadece İstanbul, Antalya, Muğla gelmemeli. Turistin aklına Adana, Bursa da gelmeli.”
Altaş, “AVM’lerin turizm, ihracat ve yaşam merkezleri haline dönüştürüleceğini” söylediğinde bunun çok fazla anlaşılamadığını, bugün bu yapılınca ne olduğunun görüldüğünü belirterek, dünyada büyük ekonomiye sahip ülkelerdeki AVM’lerin çok durgun, batma noktasına geldiğini, Türkiye’deki AVM’lerin regülasyonlardaki bazı sıkıntılara rağmen daha iyi durumda olduğunu söyledi.
“Salgında kapanmayı, sıfır gelirli dönemleri gördüğümüz için şu anki durumumuza şükrediyoruz”
Hüseyin Altaş, ilk olarak, ticari gayrimenkul kira rejimine geçilmesini talep ettiklerini belirterek, “Almanya, İngiltere, Fransa gibi birçok ülkede sosyal konut kirasıyla ticari gayrimenkul kirası ayrımı kanunlarda yapılmıştır. Bizde de bunun yapılmasını istiyoruz. Çünkü bu iki tacirin yaptığı sözleşmedir. Ticari gayrimenkul kira rejiminin Borçlar Kanunu’na girmesi lazım.” dedi.
İkinci olarak, dövizle borçların TL’ye dönüşü konusunda yardımcı olunmasını, borçların uzun vadede yapılandırılarak AVM’lerin yaşamının sağlanmasını istediklerini ifade eden Altaş, üçüncü olarak da ortak alan giderlerine, tarafların ortak serbest iradesiyle buna karar vermeleri gerektiğini aktardı.
AVM’cilerin genel motivasyonuna ilişkin soru üzerine Altaş, “Ölümü görünce sıtmaya razı olursunuz ya… Biz salgında kapanmayı, sıfır gelirli dönemleri gördüğümüz için şu anki durumumuza açıkçası şükrediyoruz ve inşallah bir daha böyle salgın ve kapanma olmaz. İşleyiş içerisinde sorunlar olacaktır, bunları çözmek için de elimizden gelen gayreti göstermeye devam edeceğiz” dedi.
TRT
