Enerji fiyatları son yıllarda küresel çapta meydana gelen olayların etkisiyle dalgalı seyir izliyor.
COVID-19 salgını tedbirlerinin kaldırılmasının ardından yaşanan arz-talep dengesizlikleri, Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlar ile Rusya’nın enerji arzında kesintiye gitmesi, enerji fiyatlarının son zamanların en yüksek seviyesine ulaşmasına neden oldu.
Enerji fiyatlarındaki yükselişler, sanayi üretimi başta olmak üzere birçok sektörü olumsuz etkilerken ülkeler bu olumsuzlukları azaltmak için önlemler alıyor.
Bu kapsamda, Türkiye de üretim, ihracat ve istihdamı desteklemek amacıyla sanayide kullanılan doğal gaz ve elektrikte indirime gitti. 30 Aralık 2022’de, elektrik tarifelerinde sanayi abone grubunda yüzde 16 düzeyinde indirim yapılırken bu hafta da şubat itibarıyla elektrik üretim amaçlı gazın satış fiyatında yüzde 16,67, sanayi kuruluşlarında ise yüzde 13,30 ila 17,22 arasında indirim kararı alındı.
İndirimler ÜFE’nin artış hızını yavaşlatacak
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç, elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki indirimlerin sanayi üreticileri açısından olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.
Yüksek enerji fiyatlarının üretimde sürdürülebilirliği zorlaştırdığını ifade eden Ardıç, şöyle konuştu:
“Sanayi üretiminin temel girdilerinden olan enerji kalemlerinde meydana gelen fiyat indirimlerinin üretime artış yönünde etki yapması beklenir. Sanayiciler, enerji fiyatlarındaki artışların, üretim maliyetlerini önemli ölçüde artırdığını ve üretime negatif etkisi olduğunu uzun süredir dile getirmekteydi. Son dönemde firmalarımızın cirolarında artış söz konusu lakin enerji fiyatlarının yüksekliği işletme sermayesi yükümlülüklerini artırıyordu. İndirimler, fiyatlar genel seviyesinde, özellikle de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) tarafının artış hızına azalma yönünde etki yapacaktır.”
Ardıç, indirimlerin devamını arzu ettiklerini belirterek, enerjide hibrit yatırımların hız kazanmasıyla devlet desteklerinin artmasının orta ve uzun vadede enerji fiyatlarının düşük olmasını destekleyeceğini ifade etti.
“İndirimler enflasyonu aşağı yönde ivmelendirecek”
Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, girdi maliyetleri içinde en büyük payı doğal gaz ve elektriğin oluşturduğunu bildirdi.
Reel sektörün üretim gücünün artması açısından indirim kararlarının yerinde olduğunu vurgulayan Kıvanç, “İndirim özelikle Uzak Doğu ülkeleriyle rekabetimize destek verecektir. İndirimle birlikte üretim maliyetlerinde yükselişin önüne geçileceğine ve bunun er geç piyasalara olumlu olarak yansıyacağına ve enflasyonu aşağı yönde ivmelendireceğine inanıyoruz.” görüşünü dile getirdi.
“İndirimler sürdürülebilirlik açısından önemli”
Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, sanayide kullanılan elektrik ve doğal gaz fiyatlarına gelen indirimlerin memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Sanayicinin en büyük gider kalemini oluşturan enerji fiyatlarının düşüş trendine girmesinin sürdürülebilirlik açısından önemli olduğuna işaret eden Ünverdi, şunları aktardı:
“Küresel sorunların da etkisiyle özellikle geçtiğimiz yıl artan enerji fiyatları üretim maliyetlerimizi de yükseltti. Elektrik ve doğal gazdaki indirimler, üretim maliyetlerimizin azalması ve dış pazarlardaki rekabetimizin artmasını sağlayacak. Üretim maliyetleri azaldıkça bunun sanayimizin devamlılığına, nihai ürün noktasında fiyatların düşmesi ile enflasyonla mücadelemize kadar katkıda bulunacağına inanıyorum. En büyük beklentimiz bu sürecin devam etmesi ve enerji fiyatlarının makul seviyelere gerilemesidir. Emeği olan herkese teşekkür ediyorum.”
“Enerji indirimleri sanayicimizin üretim motivasyonunu artıracak”
Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Avrupa’daki doğal gaz ve elektrik fiyatlarının ülkelerin teşvik mekanizmaları ile beraber Eylül 2022’den beri düşüş trendine olduğuna dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Avrupa’daki fiyatlar Ekim 2022 itibarıyla Türkiye’den daha ucuz hale gelmişti. Zaten Çin’den Avrupa’ya olan navlun fiyatlarının düşmesi ile AB ile rekabetin zorlaştığı bir dönemde, Avrupa’daki enerji fiyatlarının düşmesi bizi daha da zorlamaya başladı. Bu sebeple ülkemizde sanayide kullanılan doğal gaz ve elektrik fiyatında yapılan indirimlerin çok değerli olduğunu düşünüyoruz. Maliyet artışlarını da olumlu yönde etkileyecek olan enerji indirimleri sanayicimizin üretim motivasyonunu ve rekabet gücünü artıracaktır. Sanayimize güç verecek, yükümüzü azaltacak bu gibi önemli indirimleri daha fazla beklediğimizi paylaşmak isterim.”
Zeytinoğlu, sanayicilere yenilenebilir enerji yatırımları konusunda daha fazla teşvik verilmesini talep ettiklerini belirterek, AB Yeşil Mutabakatı’na uyum kapsamında Türkiye’nin yenilenebilir enerji oranını artırmasının önemli olduğunu anlattı.
“İndirimler motivasyon açısından önemli”
Ege Bölgesi Sanayi Odası Başkanı Ender Yorgancılar, enerjinin üretimde kullanılan girdilerin içinde önemli bir paya sahip olduğunu bildirdi.
Geçen yıl enerji fiyatlarının enflasyon üzerinde baskı oluşturduğunu anımsatan Yorgancılar, bu dönemde birçok işletmenin kira bedelinin de üstüne çıkan elektrik faturalarıyla karşılaştığını söyledi.
Yorgancılar, Ukrayna-Rusya savaşı kaynaklı enerji temininde sorun yaşayan Avrupa’da birçok sektörde üretimin durduğunu veya kapasite azaltımına gidildiğini anımsattı.
Yurt içinde de bazı sektörlerin bu durumdan olumsuz etkilendiğine dikkati çeken Yorgancılar, “Bu nedenle yapılan indirim özellikle sanayicimize motivasyon açısından son derece önemli ancak ürün fiyatlarının indiriminde tek başına yeterli olduğunu söylemek yanlış olur ki gelen indirim de büyük sanayi kuruluşları için geçerlidir. Önemli olan indirimden sonra yakın zamanda tekrar zam yapılmamasıdır” ifadelerini kullandı.
Yorgancılar, yenilenebilir enerji yatırımlarının desteklenmesini, enerji üzerinden alınan tüm vergi ve benzeri eklerin kriz atlatılıncaya kadar kaldırılmasını, doğal gaz, elektrik ve akaryakıt tüketimleri üzerinden alınan yüzde 18’lik KDV’nin yüzde 1’e indirilmesini talep etti.
“İndirimler dış pazarda elimizi güçlendirecek”
Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Sütçü, enerjinin uygun fiyatla temininin rekabet gücünde önemli olduğunu bildirdi.
Enerjinin verimli kullanımına ilişkin birçok projeyi hayata geçirdiklerini ifade eden Sütçü, “Küreselleşen ve rekabetin her geçen gün hızla arttığı günümüzde devletimizin sanayicimize bu konuda avantaj sağlaması dış pazarda elimizi güçlendirirken iç pazarda da fiyatlarda enerjiden kaynaklı artışların önüne geçecektir. Böyle bir çalışma daha güçlü Türkiye için her koşulda üreten sanayicilerimize güç verir. Emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.” görüşünü paylaştı.
“İndirimler sanayici ve yatırımcıları rahatlatacaktır”
Anadolu OSB Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay da sanayide doğal gaz ile elektrik tüketiminin, üretim maliyetlerini etkileyen en önemli faktörler arasında yer aldığını dile getirdi.
Sanayicilerin doğal gaz ile elektrik fiyatlarını baz alarak maliyet analizi yaptığını vurgulayan Tuncay, şunları kaydetti:
“Yapılan indirimleri memnuniyetle karşılıyoruz. İndirimler sanayici ve yatırımcıları bir nebze de olsa rahatlatacaktır ancak döviz kurundaki hızlı dalgalanmalar, ham madde fiyatlarındaki artış, nitelikli iş gücü sorunu gibi pek çok faktör nedeniyle indirimlerin piyasada karşılık bulabileceğini öngöremiyoruz. Sanayiciler olarak enerji fiyatlarında indirimin devamını ve istikrarını beklemekteyiz.”
TRT
