Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (ZBEÜ) Filyos Çalıştayı Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hamza Çeştepe, Karadeniz havzasındaki ülkelerin intermodal ağla Türkiye bağlantısını sağlayacak olan Filyos Limanı’nın, boğazların trafik yükünün de hafifletilmesine katkı sağlayacağını söyledi.
Üniversitenin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölüm Başkanı da olan Çeştepe yaptığı açıklamada, Filyos Vadisi’nin ülkenin uzun yıllardır planladığı ve son dönemlerde hayata geçirdiği çok önemli bir kalkınma projesi olduğunu bildirdi.
Türkiye’nin en büyük 3 limanından biri
Projenin temel bileşenlerinin başında gelen Filyos Limanı’nın yıllık 25 milyon ton yük elleçleme kapasitesiyle Türkiye’nin en büyük 3 limanından biri konumunda bulunduğunu dile getiren Çeştepe, limanın, sahip olduğu birtakım avantajlarla bölgedeki limanlardan farklılık arz ettiğini ve ön plana çıktığını kaydetti.
Filyos Limanı’nın sadece yörede ve yakın çevrede bulunan sanayicilerin ihtiyaçları için planlanmadığnı dile getiren Çeştepe, “Ülkemizin ekonomik ve ticari hedeflerine uygun olarak kuzey-güney koridorunun en önemli bileşeni olarak düşünülmüştür.” dedi.
“Yıllık 1,5 milyon konteyner elleçleme kapasitesine sahip”
Çeştepe, 1,5 milyon ton yıllık konteyner elleçleme kapasitesine sahip olan limanın, aynı anda farklı boyutlarda 13 geminin yük elleçlemesinin yapılabileceği şekilde modellendiğini aktardı.
Filyos bölgesi, yolcu ve yüklerin ulaştırma modlarını değiştireceği bir nokta olacağı için yapılacak yeni yatırımlarla limanın akıllı ulaşım sistemlerini daha aktif şekilde kullanmasının da mümkün olacağına dikkati çeken Çeştepe, şöyle devam etti:
“Başta doğal gaz olmak üzere çeşitli doğal kaynaklara ve ekonomik potansiyele sahip Karadeniz havzasında yer alan yüklerin kuzey-güney yönlü taşınımının Ukrayna-Türkiye arasında olacağı, bu amaçla da Filyos Vadisi bölgesinin tercih edildiği görülmektedir. Karadeniz havzası ülkelerinden ve özellikle Avrupa Birliği’nden sonra Türkiye’nin en önemli ticaret partnerlerinden olan Rusya’dan gelen malların Filyos Limanı aracılığıyla ülkemize gelmesi ve buradan da Mersin Limanı bağlantısıyla Akdeniz’e ulaştırılması mümkün olacak.”
“Filyos Limanı diğer limanlardan üstünlüklere sahip”
Deniz yoluyla kara, hava ve demir yolu ulaşım ağı avantajına sahip olan Filyos Limanı’nın, bu şekilde Karadeniz havzasında yer alan ülkelerin intermodal ağla Türkiye bağlantısını sağlayarak boğazların trafik yükünün hafifletilmesine de katkı sağlayacağını dile getiren Çeştepe, Filyos Limanı’nın Karadeniz bölgesindeki diğer limanlardan, özellikle Trabzon ve Samsun limanlarıyla karşılaştırıldığında, önemli üstünlüklere sahip olduğunun görüldüğünü söyledi.
Çeşpete, şunları kaydetti:
“Samsun Limanı’nın yıllık elleçleme (yük) kapasitesi 11,5 milyon tonken, Filyos Limanı’nın 25 milyon tondur. Demir yolu ağı bulunmayan ve hinterlandı dar olan Trabzon Limanı’na karşılık, Filyos Limanı’nın geniş bir hinterlandı bulunmaktadır ve demir yolu bağlantısıyla hava yolu ve kara yolu bağlantısı da oldukça elverişli durumdadır. 3 bin metre rıhtım uzunluğuyla Filyos Limanı adı geçen limanlara bu açıdan da üstünlük sağlamaktadır. Filyos Limanı’nın yük kapasitesi, ayrıca, Zonguldak’ta yer alan diğer iki liman olan Erdemir Limanı ve Eren Enerji Limanı’nın kapasitesinden de fazladır.”
“Orta Anadolu ihracatının büyük kısmı buradan yapılıyor”
Filyos Limanı’nın Ankara ve İç Anadolu Bölgesi’ne en yakın liman olduğuna işaret eden Çeştepe, ulaşım imkanlarının uygunluğu ve çeşitliliği avantajıyla Orta Anadolu’nun ihracatının büyük bir kısmının Filyos Limanı’ndan yapılabildiğini kaydetti.
Bölgede yer alan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski ve en önemli entegre sanayi tesislerinden biri olan KARDEMİR’in, yıllardır liman operasyonlarını Zonguldak sınırları içinde yer alan özel bir şirketin kendisine ayırdığı kapasite doğrultusunda gerçekleştirdiğini vurgulayan Çeştepe, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Filyos Limanı, daha önce işletilmesine de talip olan KARDEMİR’i Karadeniz’e rahat ve ucuz maliyetle açan ve ürettiği ürünlerin Karadeniz havzası ülkelerine avantajlı bir şekilde ulaştırılmasını sağlayan bir kapı olacaktır.”
Çeştepe, Karadeniz’de Tuna 1 lokasyonu olarak ifade edilen ve Zonguldak’a yaklaşık 150 kilometre mesafedeki bölgede 405 milyar metreküp doğal gaz rezervi bulunduğunu da hatırlatarak, şu değerlendirmede bulundu:
“Ülkemizin yıllık doğal gaz ihtiyacının yüzde 30’unu karşılama potansiyeline sahip olan bu kaynağın karaya çıkartılması ve taşınması Filyos Vadisi Projesi’ni, dolayısıyla Filyos Limanı’nı ayrıca önemli kılmaktadır. Bölgede doğal gazın çıkarılması ve işlenmesi yanında, kurulması muhtemel yan sektörlerin katma değeri yüksek yüzlerce kimyasal ve petrokimya ürünü ticarileştirme potansiyeli de ortaya çıkmıştır. Bu ürünlerin yurt dışına ihracatında da yine Filyos Limanı’nın önemli bir rol üstleneceği değerlendirilebilir.”
“Karadeniz havzası ülkelerine ihraç gerçekleşebilecek”
Çeştepe, Filyos Limanı’nın ürün üreten bir liman arka sahasına sahip olmasının önemli bir avantaj olduğunun altını çizerek, Filyos Vadisi Projesi içindeki endüstri bölgesi ve serbest bölge içinde kurulması düşünülen yüksek teknolojili ve çevreye duyarlı endüstrilerde üretilecek ürünlerin, liman aracılığıyla düşük taşıma maliyeti avantajıyla Karadeniz havzası ülkelerine ihracının gerçekleşebileceğini belirtti.
Orta ve uzun vadede 3 deniz 3 liman projesi kapsamında ortaya çıkan Filyos Limanı’nın, Mersin ve Çandarlı limanlarıyla bağlantısı tam olarak sağlandığında bölgenin Türkiye’nin önemli lojistik merkezi haline geleceğini aktaran Çeştepe, bu üssün en önemli aktörü konumunda olan Filyos Limanı’nın Türkiye’yi denizcilik alanında bölgesel liderliğe daha hızlı yaklaştıracağını sözlerine ekledi.
TRT
