Başkent Moskova’da düzenlenen törende, Ukrayna’nın Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinin Rusya’ya bağlanması için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Rus yanlısı sözde yönetimlerin başkanları anlaşmalar imzaladı.
İmzalanan sözde anlaşmalar ile bağımsızlıkları tanınan Ukrayna’nın 4 bölgesi, Kırım’ın ardından Rusya tarafından ilhak edildi.
Kiev’deki meydan olayları
Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhak etme süreci, 2014’te Kiev’deki meydan olaylarıyla başladı.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de Rus yanlısı yönetimin devrilmesinden sonra Rusya Kırım’a askeri müdahale gerçekleştirdi. Silahların gölgesinde yapılan sözde referandumun ardından 18 Mart 2014’te Rusya Kırım’ı ilhak etti.
Aynı dönem Ukrayna’nın doğusunda, Rus etnik nüfusunun çoğunlukta olduğu sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti isminde yönetimler ilan edildi.
Rusya Devlet Başkanı Putin, 21 Şubat 2022’de sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti’nin tanınmasına dair kararnameyi Kremlin Sarayı’nda imzaladı ve 24 Şubat sabahın erken saatlerinde Donbas’taki Rusları korumak gerekçesiyle “özel askeri operasyon” başlattıklarını duyurdu. Böylece Rusya-Ukrayna Savaşı başladı.
Rus ordusu, 7 aydan fazla süren savaş esnasında Donetsk ve Luhansk bölgelerinin idari sınırları içerisinde bulunan yerleşim birimlerini tek tek ele geçirmeye yoğunlaştı.
İlhak edilen Luhansk bölgesindeki yerleşim birimlerinin tamamı Rus güçlerinin kontrolüne geçse de Donetsk bölgesi topraklarının yarıya yakını Ukrayna ordusunun elinde bulunuyor.
Donetsk ve Luhansk bölgelerini içinde barındıran Donbas bölgesinde çoğunluklu olarak Rus kökenli nüfus yaşıyor. Bu bölge, geniş maden rezervleriyle biliniyor. Donbas, kömür rezervi zenginliği açısından Avrupa’nın 4. büyük maden bölgesi durumunda.
Ukrayna’nın Herson ve Zaporijya bölgelerinin ilhakı
Rusya tarafından ilhak edilen Ukrayna’nın Herson bölgesi, savaşın başladığı 24 Şubat’tan yaklaşık bir hafta sonra, mart başında Rus ordusunun kontrolüne geçti.
Herson bölgesi, daha önce ilhak edilen Kırım yarımadasının kuzeyinde yer alıyor. Söz konusu bölge, Rusya’nın Donbas bölgesi üzerinden Kırım ile kara yolu bağlantısı kurabilmesi için kilit bölge konumunda bulunuyor.
Ayrıca, Herson, su kaynaklarına sahip olması nedeniyle ilhak edildikten sonra su sıkıntısı yaşanan Kırım için oldukça önemli.
Halen yoğun çatışmaların sürdüğü Zaporijya bölgesinin yaklaşık yüzde 70’i Rus askeri güçlerinin kontrolünde bulunuyor.
Ukrayna ordusu ise bölgenin idari merkezi Zaporijya kenti dahil yaklaşık yüzde 30’unu kontrol altında tutuyor.
Söz konusu bölgedeki Avrupa’nın en büyük nükleer santrali konumunda bulunan Zaporijya Nükleer Santrali de 4 Mart’ta Ruslar tarafından ele geçirildi.
6 nükleer reaktör ve 5 bin 700 megavatsaat elektrik üretim kapasitesine sahip santral, Ukrayna’daki toplam elektriğin yüzde 20’sini sağlıyor.
Rus ordusunun kontrolünde olan santralin çevresinde topçu saldırıları yaşanıyor. Ukrayna ve Rusya bu saldırılar konusunda birbirini suçluyor.
Rusya’nın gerekçesi 4 bölgede yapılan sözde referandumlar
Moskova, yasa dışı ilhaka, Ukrayna’nın 4 bölgesinde yapılan sözde referandum sonuçlarını gerekçe gösteriyor.
Ayrılıkçıların kontrolündeki sözde Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri ile Rus ordusunun ele geçirdiği Herson ve Zaporijya bölgelerinde, Rusya’ya bağlanmak için 23-27 Eylül döneminde referandumlar düzenlendi.
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın gölgesinde yapılan referandumlardan “Rusya’ya bağlanma” kararı çıktığı açıklandı.
Bölgelerdeki sözde seçim komisyonlarının açıkladığı verilere göre, sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti’ndeki referanduma katılanların yüzde 99,23’ü, sözde Luhansk Halk Cumhuriyeti’nde katılanların yüzde 98,42’si Rusya’ya katılmak için oy kullandığı ileri sürüldü.
Rus ordusunun kontrol altındaki Zaporijya bölgesinde düzenlenen referandumda ise katılımcıların yüzde 93,11’i, Herson bölgesinde yüzde 87,05’i Rusya’ya katılmayı seçtiği savunuldu.
Referandum yapılan bu bölgelerde Rusya tarafından atanan sözde yönetimlerin başvurusu üzerine Putin, Herson ve Zaporijya bölgelerinin sözde bağımsızlıklarını tanıdı ve toplam 4 bölgeyi ilhak etme anlaşmasını imzaladı.
Böylece Rusya, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 15’ini ilhak etmiş oldu. Buna 2014 yılındaki Kırım’ın yasa dışı ilhakı da eklendiğinde, bu rakam yaklaşık yüzde 20’ye çıkmış oluyor.
TRT
