Ağız ve diş sağlığını korumak insan hayatı için büyük önem taşıyor. Çünkü sağlık ağızda başlıyor. Sanılanın aksine ağız ve diş sağlığına önem verilmediği takdirde kaybedilen sadece dişler olmuyor. Etkisi bütün vücutta hissediliyor. Özellikle de diş eti sağlığına dikkat edilmesi gerekiyor. İhmal edilen bir diş eti iltihabı diyabet, erken doğum ve ciddi kalp hastalıklarına bile sebep olabiliyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abubekir Eltas’la ağız sağlığındaki ihmallerin yol açtığı hastalıkları ve korunma yollarını konuştuk.
Ağızdaki bakteriler diş eti iltihabına neden oluyor
Diş eti hastalıklarının vücut sağlığını etkileyen pek çok hastalığa sebep olduğunu belirten Prof. Dr. Eltas, bunun bilimsel olarak pek çok araştırmayla kanıtlandığını ifade ediyor.
Prof. Dr. Eltas, bir örnek üzerinden durumu şöyle açıklıyor:
“Diş sağlığı kötü olduğu zaman diş etlerinde iltihap oluşuyor. Bu iltihabın sebebi de genel olarak mikroorganizmalar… Bakterilerin ağırlıkta olduğu, virüslerin ve mantarların da içine katıldığı ama daha çok bakteriler tarafından oluşan enflamasyon meydana geliyor. Diş etindeki enflamasyona karşı vücut kendini savunmaya başlıyor. Ve vücutta ateşlenmeye sebep olmayacak, günlük hayatta hissetmeyeceğimiz derecede kronik enfeksiyonlar meydana geliyor. Bunun sonucunda da vücut enfeksiyonla mücadele için savunma hücreleri üretiyor.”
50’den fazla sistemik hastalıkla ilişkisi var
Peki basit bir diş eti iltihabı ne gibi sonuçlara yol açabiliyor? Öncelikle belirtmek gerekir ki, diş etlerindeki bakteriler olduğu yerde kalmıyor. Damar yoluyla bütün vücudun diğer bölgelerine de gidebiliyor. Kalp dokularına kadar ilerleyebiliyor. Hatta gebelerde erken doğum ya da düşük doğuma dahi sebep olabiliyor.
Diş eti hastalıklarının 50’den fazla sistemik hastalıkla ilişkisi olduğunu ifade eden Prof. Dr. Eltas, “Bunların hepsinin temelinde diş etlerindeki iltihabın tüm vücutta enflamasyon oluşmasına sebep olması yatmaktadır” diyor.
Kalp hastalıklarına neden oluyor
Diş eti iltihabı nasıl oluyor da kalp hastalıklarına sebep olabiliyor? Prof. Dr. Eltas bunun üç şekilde gerçekleştiğini anlatıyor:
“Diş etindeki bakteriler, damara giriyor. Böylece hem damarlara hem de kalp dokularına kadar ilerleyip oradaki damarların tıkanmasına sebep olabiliyor. İkinci etkisi ise, diş etindeki iltihabın vücudun savunma mekanizmasındaki bazı hücreleri ortaya çıkarması… Bunlar kanın pıhtılaşmasını artırarak damarlarda ilerlemesini yavaşlatıyor ve tıkanmaya sebep olabiliyor. Bir üçüncüsü ise diş eti hastalıklarındaki bazı bakteriler trombositlerin çökelmesine neden olarak damarlarda tıkanmaya yol açıyor. Diş eti hastalıklarının bu üç mekanizmayla kalp hastalıklarına doğrudan etkisi var.”
Diyabeti de etkiliyor
Ve diyabet… Diş eti hastalıkları diyabeti de etkiliyor. Bunun nasıl gerçekleştiğini Prof. Dr. Eltas’tan öğreniyoruz:
“Şeker hastalığının değişik tipleri var. Toplumda da yaygın görülen Tip 2 diyabet dediğimiz türü mesela… Tip 2 diyabette genellikle dokularda insüline karşı bir direnç oluşuyor. Buna bağlı olarak insülin seviyesi vücutta artıyor. İnsülin seviyesi artınca da kandaki glikoz seviyesi yükselmiş oluyor. Diş eti hastalıkları vücutta enflamasyonu artırarak dokularda insüline karşı direncin artmasına sebep oluyor ve bu şekilde kandaki glikoz seviyesinin artmasına sebep oluyor. Hatta şöyle bir durum var; şeker hastalarında diş eti tedavisinden sonra kanda glikoz seviyesinin düşebilmektedir. Bu kadar etkili…”
Diş eti hastalıklarından korunmak için ne yapılmalı?
İnsan hayatını bu denli etkileyen diş eti hastalıklarından korunmak elbette mümkün… Bunun için küçük yaşlardan itibaren ağız bakımının iyi bir şekilde yapılması gerekiyor. Öncelikle dişler hem fırça hem de diş ipi veya ara yüz fırçaları yardımıyla temizlenmeli. Eğer diş taşı veya plaka oluşumu yahut diş eti hastalığı (kemik erimesi) gibi problemler varsa ihmal edilmeden hemen bir diş hekimine başvurmak şart. Sorun diş hekiminin tedavi edemeyeceği kadar büyük olduğunda ise periodontoloji uzmanına gidilmesi gerekiyor.
Diş eti hastalıklarının tedavi edildikten sonra yeniden başlamaması için hastaların ağız bakımlarına dikkat etmesi gerekiyor. Çünkü diş eti hastalıkları gerekli özen gösterilmediği takdirde yeniden ortaya çıkmaktadır.
Diş sağlığı için düzenli hekim kontrolünü de ihmal etmemek gerekiyor. Bunun periyodunun kişiye göre değiştiğini ifade eden Prof. Dr. Eltas, “Hasta geldiği zaman mevcut durumuna bakılıyor. Eğer diş eti iltihabı ya da çürük dişleri varsa daha sık gelmeleri gerekiyor. Bir sıkıntısı kalmadığını düşündüğümüzde ise altı aylık kontroller öneriyoruz. Ancak çürük ya da diş eti hastalığına yatkınlığı çok fazlaysa o zaman daha sık kontrole gelmelerini istiyoruz” diyor.
TRT
